Haiku (jap. 俳句, dt. „lustige Värs“; Plural: Haiku, au: Haikus) isch e dradizionelli japanischi Gedichtform, wo hüte uf dr ganze Wält verbräitet isch. S Haiku gältet as die chürzisti Gedichtform uf dr Wält.
Japanischi Haiku bestöön mäistens us drei Wortgrubbe vo 5 – 7 – 5 Lutäihäite (More), und d Wörter in de Wortgrubbe wärde vertikal anenandergräit. E Haiku muess konkret si und sich uf d Gegewart bezie. Vor allem dradizionelli Haiku düte mit em Kigo e Jooreszit aa. Dr Teggst isch nit abgschlosse und wird erst im Erlääbe vom Lääser vollständig. Nid alles wird gsäit, über Gfüül nume wenig. Uf die chunnt mä erst dur die konkrete Sache, wo ufgfüert wärde, und dr Zämmehang.[1]
Zu de bedütendste Haiku-Dichder ghööre dr Matsuo Bashō (1644–1694), Yosa Buson (1716–1783), Kobayashi Issa (1763–1827) und dr Masaoka Shiki (1867–1902). Dr Bashō het mit sine Schüeler d Haikai-Dichdig ernöijeret und erst denn isch si as ärnsthafti Litratuur anerkennt worde. Dr Shiki gältet as dr Begründer vom modärne Haiku. Är isch s gsi, wo dr Begriff Haiku brägt het (gegenüber de eltere Bezäichnige Haikai oder Hokku).
Im Matsuo Bashō (1644–1694) si Frosch-Haiku isch woorschinlig s Haiku, wo uf dr ganze Wält am mäiste zitiert wird:
Japanisch | Transkripzion | Übersetzig[2] | Übersetzigswariante[3] |
---|---|---|---|
古池や |
furu ike ya |
Der alte Weiher: |
Uralter Teich. |